Osmanlı dönemine ait arşivlerde Çerkesler ile ilgili (özellikle sürgün dönemine ait) bir çok belge bulunmaktadır. Aşağıda bu belgelerden bir bölümü başlıklar halinde verilmiştir. Belgelerin çokluğu nedeniyle sadece küçük bir bölümü yer almaktadır. Belgelerin tamamına
T.C. Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü web sitesinden ulaşılabilir.
| Tarih: 02/R /1290 (Hicrî) | Dosya No:455 | Gömlek No:52 | Fon Kodu: A.}MKT.MHM. |
| Kafkasya'dan göç etmek isteyen Çerkes kabilelerinden, evvelce Memalik-i Mahruse'ye hicret etmiş olanların akrabalarına öncelik verilerek peyderpey kabul edilecekleri. |
| Tarih: 11/S /1277 (Hicrî) | Dosya No:193 | Gömlek No:46 | Fon Kodu: A.}MKT.MHM. |
| Çerkes muhacirlerinden bir kısmının iskan için Sivas'a izamı. |
| Tarih: 02/Z /1277 (Hicrî) | Dosya No:480 | Gömlek No:70 | Fon Kodu: A.}MKT.UM.. |
| Daha önce Siroz'a iskan olunmaları için gönderilen Çerkes Altıkesek kabilesinden altmışbeş kişinin Sivas'da yerleştirilmesi. |
| Tarih: 24/Za/1275 (Hicrî) | Dosya No:284 | Gömlek No:40 | Fon Kodu: A.}MKT.NZD. |
| Kuban havalisinde bulunan çerkeslerden Dersaadet'e gelen beşyüzdoksanüç nüfusun yerleştirilmesi ve tayinatlarının verilmesi. |
| Tarih: 04/R /1276 (Hicrî) | Dosya No:147 | Gömlek No:43 | Fon Kodu: A.}DVN. |
| Çerkes Anaçok Kabilesi'nden ve Rusya tebeasından muhacirlerin Osmanlı Devleti tarafından gösterilen yerlerde iskan edilenlerinin listesi. |
| Tarih: 08/Za/1276 (Hicrî) | Dosya No:407 | Gömlek No:32 | Fon Kodu: A.}MKT.UM.. |
| Çerkez muhacirlerinden Altıkesek Kabilesi'nin Tabnogay Takımın'dan Bozok'da iskan edileceklerinin İzmit tarikiyle gönderildikleri ve bunların vusüllerinde Bozok'a yerleştirilip yevmiyelerinin verilmesi. |
| Tarih: 30/M /1278 (Hicrî) | Dosya No:230 | Gömlek No:16 | Fon Kodu: A.}MKT.MHM. |
| Çepni karyesinde bulunan araziye Çerkezistan'dan gelen muhacirlerin yerleştirilmesi. |
| Tarih: 01/C /1278 (Hicrî) | Dosya No:382 | Gömlek No:70 | Fon Kodu: A.}MKT.NZD. |
| Samsun'a gelen Çerkes muhacirlerinin geçici olarak Yozgat'ta iskan edilmesinin uygun olduğu, ileride sürekli iskan edilecekleri yerlere gönderilmeleri. |
| Tarih: 17/M /1281 (Hicrî) | Dosya No:303 | Gömlek No:89 | Fon Kodu: A.}MKT.MHM. |
| Kosova sahrasında iskan edilmek üzere gönderilen Çerkez muhacirlerine iyi muamelede bulunulduğu. |
| Tarih: 28/Z /1298 (Hicrî) | Dosya No:1338 | Gömlek No:23 | Fon Kodu: DH.MKT. |
| Kafkasya'dan Dersaadet'e gelen Çerkes muhacirlerinin zaruri masrafları için gerekli olan meblağın tesviyesi talebi. |
| Tarih: 21/C /1304 (Hicrî) | Dosya No:2 | Gömlek No:14 | Fon Kodu: Y..PRK.DH.. |
| Adapazarı'nın Sapanca Nahiyesi'ne bağlı Şadiye Karyesi'ndeki Çerkes muhacirlerin erkek nüfusu ve hane miktarı. |
| Tarih: 22/B /1304 (Hicrî) | Dosya No:1413 | Gömlek No:33 | Fon Kodu: DH.MKT. |
| İkiyüz hanelik bir Çerkes muhacir kafilesinin yakında Kerç üzerinden Osmanlı ülkesine geleceği ve çoğunun sefer masraflarını tedarikten aciz oldukları bildirildiğinden gereğinin ifası. |
| Tarih: 30/Ş /1322 (Hicrî) | Dosya No:526 | Gömlek No:1 | Fon Kodu: A.}MKT.MHM. |
| Rusya'nın Kuban vilayeti ahalisinden ve Çerkes kabilelerinden hicretle gelecek muhacirlerin Ankara vilayetine nakil, iskan ve masraflarının karşılanması. |
| Tarih: 29/Ca/1278 (Hicrî) | Dosya No:522 | Gömlek No:18 | Fon Kodu: A.}MKT.UM.. |
| Trabzon'a gelmiş olan Çerkes ve Nogay muhacirlerinin sayılarında hayli artış olduğundan bunlardan bir kısmının, Sivas, Urfa ve Diyarbakır eyaletlerine sevkine kadar Trabzon'da barındırılmaları. |
| Tarih: 24/C /1304 (Hicrî) | Dosya No:1405 | Gömlek No:98 | Fon Kodu: DH.MKT. |
| Sapanca'da Çerkeslerle Gürcüler arasındaki düşmanlığın bertaraf edilmesi için tarafların ileri gelenlerinden bir kaç kişinin sıkı bir şekilde uyarılmak üzere Dersaadet'e çağırılmaları için İzmid mutasarrıf vekiline yazı gönderilmesi. |
| Tarih: 03/Ra/1277 (Hicrî) | Dosya No:156 | Gömlek No:50 | Fon Kodu: A.}DVN. |
| Dersaadet'e gelip Üsküdar'da bekleyen Çerkes Kabartay muhacirlerinden Anzavar Kabak Kabilesi mensublarına yevmiye tahsisi ile bunların Sivas'ta yerleşmelerine müsaade edilmesi. |
| Tarih: 28/C /1294 (Hicrî) | Dosya No:128 | Gömlek No:14 | Fon Kodu: Y..EE.. |
| Çerkesler ve Abazalara iane toplanmasına çalışılacağı, yeni icad tüfek ve rovelverferin ise Mısır askerinin izinli olanlarının silahlarından tedarik edilerek gönderileceğine dair Mısır Hidiviyeti'nden telgrafname. |
| Tarih: 24/Za/1275 (Hicrî) | Dosya No:284 | Gömlek No:40 | Fon Kodu: A.}MKT.NZD. |
| Kuban havalisinde bulunan çerkeslerden Dersaadet'e gelen beşyüzdoksanüç nüfusun yerleştirilmesi ve tayinatlarının verilmesi. |
| Tarih: 17/Ra/1277 (Hicrî) | Dosya No:430 | Gömlek No:11 | Fon Kodu: A.}MKT.UM.. |
| Sivas Uzunyayla'da iskan olunacak Çerkes Muhacirleri için Gedikçik kazası ahalisinin inşa ettirdiği evleri hibe etmesinin ilanı ve kaza müdürü ile meclis azalarının taltifi. |
| Tarih: 25/R /1277 (Hicrî) | Dosya No:435 | Gömlek No:43 | Fon Kodu: A.}MKT.UM.. |
| Sivas'ın Uzunyaylası'na iskan edilen Çerkes muhacirinin evlerinin bir hizmet olarak Alacahan, Kangal, Aşudu ve Tenos kazaları ahalilerince inşa edildiği bu husustaki mazbataların takdimi. |
| Tarih: 15/Ş /1277 (Hicrî) | Dosya No:210 | Gömlek No:63 | Fon Kodu: A.}MKT.MHM. |
| Ankara sancağına gönderilmiş olan muhacirinin bir kısmının Uzunyayla'da iskan olunmak arzusunda bulundukları. |
| Tarih: 13/L /1277 (Hicrî) | Dosya No:760 | Gömlek No:71 | Fon Kodu: A.}MKT.MHM. |
| Kastamonu'da iskan edilmek üzere gönderilen Çerkez muhacirlerinin Sivas, Uzunyayla'ya gitmek istemeleri üzerine ne yapılması gerektiğine dair emir verilmesi talebine dair. |
| Tarih: 15/Z /1277 (Hicrî) | Dosya No:356 | Gömlek No:39 | Fon Kodu: A.}MKT.NZD. |
| Çerkes muhacirlerinden ve Altı Kesek Kabilesi'nden İshak Efendi ile Saduka ve Mehmed nam kimselerin kabileleriyle Bursa'dan Uzunyayla'ya nakl ve iskanları. |
| Tarih: 1199 (Hicrî) | Dosya No:21 | Gömlek No:1011 | Fon Kodu: HAT |
| Şeyh Mansur kasasına dair Soğucuk tarafından Çerkes lisanıyla gelen mektup ve tercümesi arz edilmiş olduğu ve Soğucuk'a bir vezir başbuğ ile top ve mühimmat gönderildiği ve hediyelerin de gönderilmek üzere olduğu ve Şeyh Mansur'a ve kabailin celbine ne veçhile yardım lazımsa Soğucuk muhafızına yazılacağı ve Ruslar ahdi nakz ederler ise Kabartaylar, Lezkiler ve Abaza ve Çerkes ve Tatarlardan birer kol Balta üzerine ve Kırım tarafına sevk olunacağı ve donanmanın da hareketi hakkında arz olup yukarısında Abdülhamid I'in gayret gösterilmesi ve tanzimleri hakkında benim vezirim başlığıyla hatt-ı hümâyûn vardır. |
| Tarih: 09/C /1270 (Hicrî) | Dosya No:71 | Gömlek No:100 | Fon Kodu: HR.MKT. |
| Ticaretle iştigal etmek üzere Dersaadet'e gelip giden Çerkezlerin Trabzon'dan memleketlerine gitmelerinde kendilerine engel olunması. |
| Tarih: 17/L /1294 (Hicrî) | Dosya No:1323 | Gömlek No:43 | Fon Kodu: DH.MKT. |
| İnöz Kasabası'na gelen ve çiçek hastalığı taşıdıkları anlaşılan Çerkeslerin karantinaya alınarak, hastalığın sirayetinin meni lüzumu. |
| Tarih: 29/Z /1300 (Hicrî) | Dosya No:7 | Gömlek No:57 | Fon Kodu: Y..PRK.AZJ. |
| Çerkes ve Gürcüler ile Gürcistan'a dair kısa bilgiler. (tt) |
| Tarih: 04/S /1304 (Hicrî) | Dosya No:1375 | Gömlek No:54 | Fon Kodu: DH.MKT. |
| Rusya'da Çerkes Beyi Han Giray'ın hemşirezadesinin Düzce'de oturan İshak Bey ile evlenme merasimlerine çok sayıda Çerkesin katılacağının haber alınması üzerine, gelinin, İstanbuldan deniz yoluyla Akçaşehir üzerinden götürmesinin kararlaştırıldığı ve teferruatına dair Bolu Mutasarrıflığı'ndan alınan telgrafname suretinin Sadaret'e takdimi. |
| Tarih: 23/S /1304 (Hicrî) | Dosya No:1379 | Gömlek No:101 | Fon Kodu: DH.MKT. |
| Yerleştirildikleri yerden kalkıp Hudavendigar'ın Ilıcaboğaz adlı bölgesine yerleşen Çerkes muhacirlerinden İsmail Bey takımı ve bunlara katılan sair Çerkeslerin arazi sahipleriyle davalarının, anılan bölgede İsmail Bey'in yirmi hanelik takımı dışındakilerin başka yerlere nakli şeklindeki bir kararla halledildiği, bunun için lazım gelen muamelatın icrası. |
| Tarih: 06/B /1304 (Hicrî) | Dosya No:1408 | Gömlek No:89 | Fon Kodu: DH.MKT. |
| Gürcüler ile Çerkesler arasındaki anlaşmazlığın ikamet ettikleri Şadiye ve Mahmudiye köylerinden birinin başka yere nakledilmesi meselesinden ileri geldiği, yapılan tahkikat sonucunda anlaşıldığı. |
| Tarih: 23/B /1313 (Hicrî) | Dosya No:109 | Gömlek No:53 | Fon Kodu: Y..PRK.ASK. |
| İngiltere Sefareti tercümanlarından Mösyi Şili'nin İzmit ve Adapazarı'na gelmesi ve Ermeni ve Çerkeslerle münasebetlerinin sebebinin tahkikatı neticesinde Ermenileri teşvik etmek maksadında olduğunun anlaşıldığı. |
| Tarih: 21/M /1324 (Hicrî) | Dosya No:529 | Gömlek No:6 | Fon Kodu: A.}MKT.MHM. |
| Rusya'nın Kuban vilayetine tabi Çorakapefeski köyündeki Çerkes ahalisinin hicretlerinin kabulü. |
| Tarih: 29/Z /1327 (Hicrî) | Dosya No:81 | Gömlek No:44 | Fon Kodu: Y..PRK.BŞK. |
| Çerkeslerin örf, âdet ve dini inançları hakkındaki bazı rivayetlerin doğru olup olmadıklarının araştırılmasına dair sorular.a.g.y.tt |
Kaynak: T.C. Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü
Kayıtlar
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder